De digitale wereld speelt slim in op de wens van menigeen om fysieke doelstellingen te realiseren: afvallen, aankomen, vet verliezen en spiermassa opbouwen. Je kunt tegenwoordig alles meten. Je kunt je totale inname meten met talloze verschillende apps en activity trackers en sporthorloges zijn in alle soorten, maten en prijsklassen te vinden.
Veel gestelde vragen: hoe nauwkeurig is zo’n activity tracker in het meten van je calorieverbruik en is het monitoren van je energie-inname middels een app nuttig? Let’s get you some answers.
First things first
Het gebruiken van apps en hulpmiddelen is heel individueel. En de voor- en nadelen ervan zijn dat ook. Terwijl de één het een feest vindt, wordt de ander al lichtelijk paniekerig bij de gedachte aan het invullen van zijn dagelijkse voeding in een app. En terwijl jij misschien heel objectief en zonder oordeel naar de gegevens uit je Fitbit kan kijken, kan het een ander triggeren tot compensatiegedrag. “Ik ga vanavond uiteten, dus laat ik ervoor zorgen dat mijn Fitbit een zo hoog mogelijk calorieverbruik aangeeft.”
Los van vraagstukken als nauwkeurigheid en functionaliteit is dus altijd de vraag: wat werkt voor jou? De belangrijkste overweging: draagt het gebruik van digitale middelen voor jou bij, of doet het af aan je motivatie, plezier en toewijding om doelen te realiseren.
Het gebruiken van een app of device is niet slim wanneer het dwangmatig gedrag in de hand werkt. Er is niets mis met het kloppend willen hebben van je voedingsdagboek. Maar als je 3 dagen van streek bent over het feit dat er 1 gram te weinig eiwit binnenkomt, draagt dat niet bepaald bij aan je doelen. Kun je relaxed en objectief naar gegevens kijken? Dan kan het zeker een bijdrage leveren.
De nauwkeurigheid van activity trackers
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het calorieverbruik dat je activity tracker aangeeft kan in sommige gevallen zelfs tot 60% afwijken van je dagelijkse verbruik. Even voor de beeldvorming een rekensommetje. Als je tracker een verbruik aangeeft van 600 kcal voor je training, kan je daadwerkelijke verbruik dus tussen 240 en 960 kcal liggen. Dat zijn nogal wat chocolade pindakoeken ja! Bummer! Die tracker is rijk voor het pandjeshuis. In ieder geval wel wanneer je het ding enkel hebt aangeschaft om een nauwkeurig inzicht te krijgen in je calorieverbruik.
Ergens is die mate van afwijking natuurlijk volkomen logisch als je bedenkt dat zo’n tracker om je pols zit en vanuit je pols je beweging en hartslag detecteert. Allereerst is die hartslagmeting al een factor die verschil kan veroorzaken. Ten tweede is het verschil tussen mensen heel groot in de manier van beweging.
Wat een tracker redelijk nauwkeurig kan doen is het meten van je stappen. En daar zit gelijk het voordeel.
Stimuleren van activiteit
Een tracker kan positief bijdragen aan de mate van dagelijkse activiteit. Je ziet op die tracker verschijnen dat je vandaag pas 2000 stappen hebt gezet en maybe it rings a bell. Toch nog even een extra wandelingetje inplannen van 2000 stappen is toch een beetje aan de weinige kant. En misschien ben je wel degene die getriggerd raakt van die trilling rondom je pols elk uur. Joehoe…. Je hebt dit uur nog geen 250 stappen gezet. Wordt dat niet eens de hoogste tijd?
Of dit daadwerkelijk een relatie heeft tot fysieke doelen is een ander verhaal, maar het zou in ieder geval een extra duit in het zakje kunnen zijn. Wanneer het dragen van een tracker leidt tot een hogere mate van bewustwording rondom fysieke activiteit kan dat het bereiken van je doelen makkelijker maken.
Nog maar een keer een rekensommetje: als je extra activiteit per dag je zo’n 200 kcal extra verbruik oplevert, is het makkelijker om een calorietekort te hanteren. Op weekbasis gebruik je dan zo’n 1400 kcal extra. Dat is een flinke portie sushi inderdaad! Mocht je doel zijn om aan te komen, dan zou het meest vreemde advies zijn om bewust minder te bewegen. Dat bewegen is namelijk gelijk een investering in je algehele gezondheid. Simpelweg meer eten dus!
Bottomline: wanneer het dragen van een tracker voor jou resulteert in een hogere dagelijkse mate van fysieke activiteit is dat wel degelijk een bijdrage aan het realiseren van je doelen. Helemaal wanneer je dit combineert met bijvoorbeeld bewustere keuzes in je voedingspatroon en het investeren in voldoende ontspanning en slaap.
Voedingsapps: friend or foe?
My Fitnesspal, Lifesum, Mijn Eetmeter, Fatsecret… Zomaar een greep uit de verschillende voedingsapps die er beschikbaar zijn. Bij sommige apps heb je ook nog een gratis variant en een premium (betaalde) variant met extra voordelen en functionaliteit. Zijn ze handig? Of totaal niet? En hoe nauwkeurig is het als je je voeding bijhoudt in een app?
Kort door de bocht antwoord: nauwkeurig is een groot woord voor voedingsapps. Veel apps zijn user driven. Dat betekent dat elke digibeet zijn voeding in zo’n app kan bijhouden, maar er ook voedingsmiddelen aan toe kan voegen. Dat resulteert in een verwarrende database en 100+ mogelijkheden als je zoekt op een simpele biefstuk. Pick one! Maar welke is de juiste?
Wanneer je een app gebruikt is dit één van de belangrijkste dingen die je moet weten. Je kunt dus niet zomaar je gezonde boerenverstand laten varen en de eerste biefstuk uit het rijtje selecteren. En zo geschiede het, dat je biefstukje van 100 gram ineens je totale caloriebudget voor de dag vult.
Een tweede aandachtspunt: de voedingswaarde op een verpakking kan tot 20% (en soms zelfs meer) afwijken van de daadwerkelijke voedingswaarde in het product. Dus zelfs al scan je met je app keurig al je eigen verpakkingen, dan nog kan je totale inname volgens de app afwijken van je daadwerkelijke inname. Tel uit je winst. Het bijhouden van een app is dus altijd een schatting van je gemiddelde dagelijkse inname.
Je eigen errors
Die voedingsapp, die heeft dus de nodige errors. Maar jij ook! Als je de keuze maakt om een app bij te houden en je wil daar een beetje een nauwkeurig beeld door krijgen zijn er 2 dingen waar je rekening mee moet en wil houden:
- Mensen zijn niet goed in het schatten van een portie. Kritische zelftest: probeer zonder keukenweegschaal een portie van 15 gram pindakaas in te schatten en controleer je schatting met weegschaal. Hoe ver zat je ernaast?
- Eetgedrag/voedingsinname is soms onbewust. Denk aan: het scheutje melk in de koffie, de restjes van je kinderen die je maar even hebt opgegeten, het mes dat je hebt afgelikt, de bereidingsvetten in je avondeten of dat ene (of meer) nootje dat je nog even uit de pot hebt gegraaid.
Die twee factoren leiden vaak tot het onderschatten van de voedingsinname. Wanneer je een app gaat bijhouden en je wil een enigszins redelijk beeld krijgen van je inname, kun je dus het beste je eten afwegen en is het belangrijk om je bewust te zijn van wat je eet. In dat opzicht had Siri toch nog een punt met de opmerking “let op wat je eet”…
Als je een app op de juiste manier gebruikt
Gebruik je een voedingsapp op de juiste manier: nauwkeurig en doelgericht? Dan kan het een uitstekende tool zijn om je inzicht in voeding te vergroten. Het gebruiken van een app kan je leren hoe bepaalde porties van een product in verhouding staan tot je dagelijkse inname. Daarnaast geeft inzicht in de voedingsstoffen in een product.
Is een voedingsmiddel bijvoorbeeld een bron van vetten, eiwitten of koolhydraten? En hoe draagt het dan bij aan je totale inname van eiwitten verdeeld over de dag? Wat is het verschil tussen kippendij en kipfilet, of tussen biefstuk en rundertartaar?
Je kunt een app korte tijd bijhouden om je inzicht te vergroten en iets bij te leren, of gedurende langere termijn als dit je helpt om je doelen te realiseren.
De eindbeoordeling…
Dus… zijn al die digitale hulpmiddelen nou een go of een no go?
Ze zijn in elk geval een no go, wanneer jij er horendol van wordt. Het kritische punt waarop je de relatie met je tracker of app wil verbreken, is wanneer die relatie voor jou niets meer oplevert. Bijvoorbeeld:
- Als je niets meer durft te eten wat je niet kan wegen en tracken.
- Als je elke dag weer op ziet tegen het invullen van je voedingsdagboek (en de rest van de dag chagrijnig bent over het feit dat je de snee brood vergat te wegen voordat je er pindakaas op smeerde).
- Als je tracker een soort lood aan je pols wordt, waar je elke keer mistroostig op kijkt omdat je wéér niet aan je stappen kwam vandaag.
Je snapt de boodschap. Elk hulpmiddel zou als doel moeten hebben dat het een positieve toevoeging is aan het bereiken van je doelen.
Kun je op een nuchtere manier de gegevens interpreteren en ben je je bewust van de nauwkeurigheid en aandachtspunten bij het gebruiken van apps en devices? Dan kan het voor jou een optie zijn om er gebruik van te maken.
